Po prawie dziewięciu miesiącach zmagań o
uznanie niezależnej reprezentacji wsi – 12 maja 1981 roku – zarejestrowano NSZZ Rolników
Indywidulanych „Solidarność”.
dr Jarosław Szarek, prezes IPN
Poszerzanieprzestrzeni
wolności
Od likwidacji PSL w latach 40. XX wieku nie
było w Polsce takiej aktywności środowisk rolniczych, jak to miało miejsce w latach 1980 i 1981.
Chęć posiadania własnej niezależnej organizacji wyzwoliła w polskich chłopach pokłady niespotykanej
energii. Chcieli mieć własną, niezależną od władz organizację, która reprezentowałaby ich
interesy.
dr Dariusz Iwaneczko
Kalendariumbuntu
Walka o rejestrację chłopskich związków zawodowych trwała wiele miesięcy. Zakończyła się sukcesem
dzięki ogromnej determinacji różnych środowisk wiejskich oraz wsparciu NSZZ „Solidarność”. Ważną
rolę w tych zmaganiach odegrał Kościół katolicki, a zwłaszcza Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński,
który osobiście wsparł chłopskie postulaty. Rejestracja NSZZ „Solidarności” Rolników Indywidualnych
była ważnym etapem procesu odzyskiwania przez Polaków suwerenności i stawania się gospodarzem we
własnym domu.
Prymas Wyszyński doskonale znał i interesował się sytuacją mieszkańców polskiej wsi. Nic więc dziwnego, że był jednym z tych autorytetów, które na początku roku 1981 najbardziej broniły prawa rolników do rejestracji własnych związków zawodowych – niezależnych od władzy komunistycznej.
Wybuch strajku w Ustrzykach Dolnych został zaaprobowany przez bp. Ignacego Tokarczuka, ordynariusza diecezji przemyskiej, który jego organizatorów wspierał duchowo oraz materialnie. Postulaty rolników wsparli także Prymas Polski oraz Jan Paweł II.
Postulaty rolników domagających się od września 1980 r. rejestracji własnych niezależnych związków zawodowych okazały się dla rządzących w Polsce swego rodzaju klinczem politycznym i ideologicznym.
Służba Bezpieczeństwa wobec dolnośląskich liderów Solidarności rolniczej na przykładzie Stanisława Helskiego (woj. wałbrzyskie) i Władysława Papużyńskiego (woj. legnickie).