Zanim przyszedł Sierpień
Środowiska opozycji przedsierpniowej różniły się pod względem ideowym i taktycznym, łączyło je
podważanie fundamentów systemu. Wydawano niezależne pisma i książki poza zasięgiem cenzury, organizowano
wykłady w prywatnych mieszkaniach, wyszukiwano i nagłaśniano przypadki represji i łamania praw
człowieka, organizowano akcje protestacyjne, przygotowywano też prace analityczne i koncepcyjne
odnoszące się do dalszego rozwoju sytuacji w Polsce i na świecie.
Niebagatelne znaczenie dla rozwoju opozycji miał wybór metropolity krakowskiego, kardynała Karola
Wojtyły, na papieża (16 października 1978 r.) oraz pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny
(czerwiec 1979 r.), która dała Polakom poczucie jedności, wspólnoty i solidarności.
dr hab. Cecylia Kuta