Serwis poświęcony
40 rocznicy
powstania Solidarności
Serwis poświęcony
40 rocznicy
powstania Solidarności
Główną przyczyną kryzysu bydgoskiego z marca 1981 roku, wywołanego pobiciem przez funkcjonariuszy ZOMO działacza wiejskiego Michała Bartoszcze oraz dwóch związkowców: Mariusza Łabentowicza i przewodniczącego bydgoskiej „Solidarności” Jana Rulewskiego, była walka o powstanie niezależnego związku zawodowego rolników indywidualnych.
Podpisane po długich strajkach i negocjacjach porozumienia w Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych 19 i 20 lutego 1981 r. swoją rangą nie odbiegały od tych ze Szczecina, Gdańska czy Jastrzębia Zdroju. Znacząco wpłynęły na poszerzenie społecznego i politycznego zakresu dokonujących się wówczas przemian. Nadal czekają na dowartościowanie w różnych dyskursach historycznych.
Prymas Wyszyński doskonale znał i interesował się sytuacją mieszkańców polskiej wsi. Nic więc dziwnego, że był jednym z tych autorytetów, które na początku roku 1981 najbardziej broniły prawa rolników do rejestracji własnych związków zawodowych – niezależnych od władzy komunistycznej.
Wybuch strajku w Ustrzykach Dolnych został zaaprobowany przez bp. Ignacego Tokarczuka, ordynariusza diecezji przemyskiej, który jego organizatorów wspierał duchowo oraz materialnie. Postulaty rolników wsparli także Prymas Polski oraz Jan Paweł II.
Postulaty rolników domagających się od września 1980 r. rejestracji własnych niezależnych związków zawodowych okazały się dla rządzących w Polsce swego rodzaju klinczem politycznym i ideologicznym.
Po wprowadzeniu stany wojennego, internowano 333 członków NSZZ RI „Solidarność”. Prócz nich internowano kilkunastu działaczy z innych struktur związkowych na wsi. (Rys. Jacek Woźniak)
Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował statut NSZZ RI „Solidarność”. (Fot. Archiwum IPN)
Sejm uchwalił ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych, o rejestracji kółek rolniczych oraz związków kółek i organizacji rolniczych, a także o rejestracji organizacji międzyzwiązkowych. (Fot. Archiwum IPN)
W Bydgoszczy zawarto porozumienie między Komisją Rządową a protestującymi rolnikami. Władze zobowiązały się stworzyć podstawę prawną do rejestracji NSZZ RI „Solidarność”. (Fot. Archiwum IPN)
W Warszawie doszło do zawarcia porozumienia przedstawicieli Krajowej Komisji Porozumiewawczej z władzami, które zadeklarowały, że przyspieszą prace nad ustawą o związkach zawodowych. (Fot. Archiwum IPN)
