Serwis poświęcony

40 rocznicy

powstania Solidarności

Strefa administratora

Kazimierz Świtoń

„Drodzy Przyjaciele! To nasze spotkanie jest zjawiskiem nowym, bo kto by przypuszczał, że po dwóch i pół latach istnienia pierwszego w Polsce Komitetu Wolnych Związków Zawodowych w Katowicach będę mógł jako inicjator, współzałożyciel, bez cenzury, swobodnie, z tego miejsca do was – ludzi pracy – przemawiać”.

Kazimierz Świtoń

zdjęcie: Archiwum IPN

2020-07-21

Słowa te wypowiedział w październiku 1980 r. na jednym ze spotkań organizowanych przez Solidarność Kazimierz Świtoń, wówczas sekretarz powstałego we wrześniu 1980 r. w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego nowego związku. Między 1977 r. a początkiem września 1980 r. był on jednym z najbardziej prześladowanych działaczy opozycji demokratycznej w PRL.

Urodził się 4 sierpnia 1931 r. w Katowicach. Zmarł 4 grudnia 2014 r., również w tym mieście. Z zawodu elektromonter. Właściciel prywatnego warsztatu naprawy sprzętu RTV. Był członkiem Stronnictwa Demokratycznego. Został usunięty z jego szeregów w 1977 r. W grudniu 1976 i kwietniu 1977 r. w petycjach do Przewodniczącego Rady Państwa i marszałka Sejmu PRL domagał się amnestii dla przebywających w więzieniach uczestników protestów z czerwca 1976 r., ponownego przyjęcia do pracy zwolnionych wówczas robotników, ukarania funkcjonariuszy SB winnych w tym czasie nadużyć i bezprawia. Protestował także przeciwko dyskryminacji w PRL osób wierzących i zmuszaniu górników do pracy w niedziele. W maju 1977 r. przyłączył się do głodówki protestacyjnej, zorganizowanej przez KOR w kościele św. Marcina w Warszawie w obronie robotników przetrzymywanych w więzieniach i aresztowanych działaczy KOR. Był następnie aktywnym uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W sierpniu 1977 r. założył w swoim mieszkaniu czwarty w kraju Punkt Konsultacyjno-Informacyjny ROPCiO. Brał udział w akcji na rzecz opublikowania w Dzienniku Ustaw paktów praw człowieka. W lutym 1978 r. utworzył w Katowicach pierwszy w Polsce Komitet Wolnych Związków Zawodowych. Od sierpnia 1978 r. należał do redakcji wydawanego przez ROPCiO niezależnego miesięcznika „Ruch Związkowy”. W grudniu 1978 r. zaocznie dokooptowany do Rady Sygnatariuszy ROPCiO. Za działalność opozycyjną wielokrotnie szykanowany i represjonowany, m.in. 2 marca 1979 r. skazany na rok więzienia, następnie warunkowo zwolniony. W 1979 r. był jednym z sygnatariusz Karty Praw Robotniczych. W maju 1979 r. uczestniczył w głodówce w bazylice Matki Boskiej Piekarskiej w Piekarach Śląskich (w proteście przeciwko decyzji władz o wykreśleniu z programu pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny tegoż sanktuarium) oraz w maju 1980 r. w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej (w proteście przeciwko przetrzymywaniu w więzieniach działaczy opozycji). Od 4 września 1980 r. wszedł w skład Komitetu Robotniczego Huty Katowice, nast. sekretarz MKR Katowice, potem Zarządu MKZ Katowice NSZZ „Solidarność”. Delegat na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. W stanie wojennym internowany. Aktywnie uczestniczył w demonstracjach rocznicowych pod krzyżem przy kopalni „Wujek” w Katowicach. W lutym 1988 r. został wybrany na wiceprzewodniczącego Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Od lutego 1989 r. ponownie znalazł się w składzie RKW. W marcu 1988 r. był jednym z założycieli Komitetu Budowy Pomnika Górników Poległych 16 XII 1981 r. W sierpniu 1988 r. uczestniczył w strajkach górniczych (KWK „Andaluzja” w Piekarach Śląskich). W latach 1989–1991 przewodniczył Społecznemu Komitetowi Budowy Pomnika ku Czci Górników KWK „Wujek” w Katowicach poległych 16 grudnia 1981 r.

W wolnej Polsce aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym, m.in. w latach 1991–1993 był posłem na Sejm,  w 1998 r. inicjatorem akcji w obronie krzyża na oświęcimskim żwirowisku.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1990) i pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności (2016).

Zanim przyszedł sierpień

To również cię zainteresuje