Serwis poświęcony

40 rocznicy

powstania Solidarności

Strefa administratora

Partia, ale antykomunistyczna – KPN

Nadrzędnym celem programowym KPN było odzyskanie przez Polskę niepodległości, której symbolem był Józef Piłsudski.

Leszek Moczulski

zdjęcie: Archiwum IPN

2020-07-20

Konfederacja Polski Niepodległej została założona 1 września 1979 r. Była pierwszą strukturą opozycji mającą jasno sprecyzowane zasady organizacyjne. Na czele Rady Politycznej KPN stał przewodniczący, na którego wybrano Leszka Moczulskiego. Wśród założycieli KPN przeważali byli uczestnicy Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, którzy po rozłamie poparli Leszka Moczulskiego.

Po powstaniu NSZZ „Solidarność” do wprowadzenia stanu wojennego KPN należała do najbardziej represjonowanych organizacji opozycyjnych. 23 września 1980 r. aresztowano L. Moczulskiego, a pretekstem stał się wywiad udzielony przez niego tygodnikowi „Der Spiegel”. W kolejnych tygodniach aresztowano także innych liderów KPN[1]. W ich obronie 10 grudnia 1980 r. z inicjatywy KKP NSZZ „Solidarność” utworzono Komitet Obrony Więzionych za Przekonania. W 1981 r. podobne lokalne zakładowe i uczelniane komitety tworzono w całej Polsce, a w akcje obrony więzionych konfederatów angażowało się tysiące Polaków. W lipcu 1981 r. rozpoczął się pierwszy proces KPN, zakończony 8 października 1982 r. Leszka Moczulskiego skazano na 7 lat pozbawienia wolności, Tadeusza Stańskiego i Romualda Szeremietiewa na 5 lat, Tadeusz Jandziszak dostał 2 lata w zawieszeniu na 5 lat. Więzienia opuścili na mocy amnestii w 1984 roku[2].

Przystąpiono do szybkiej odbudowy struktur. Z dalszego udziału w organizacji zrezygnowali jej dotychczasowi czołowi działacze: R. Szeremietiew, T. Stański i T. Jandziszak, którzy niedługo później utworzyli Polską Partię Niepodległościową[3]. Odbudowa KPN została jednak przerwana aresztowaniami 9 marca 1985 r. i kolejnym procesem grupy przywódczej. Rozpoczął się on jednak dopiero 3 marca 1986 roku. 22 kwietnia 1986 r. Moczulski został skazany na 4 lata pozbawienia wolności, Krzysztof Król i Adam Słomka na 2,5 roku, a Andrzej Szomański i Dariusz Wójcik na 2 lata. We wrześniu 1986 r. wszyscy przywódcy KPN znaleźli się na wolności, na mocy kolejnej amnestii[4].

W latach 1988−1989 nastąpił znaczny rozwój liczebny i organizacyjny KPN. Zapowiedź rozmów przy Okrągłym Stole, choć sceptycznie, została w szeregach KPN przyjęta jako krok ku wyznaczonemu celowi. Podjęto decyzję o wystawieniu własnych kandydatów do parlamentu, żaden z nich nie zdołał jednak przejść do drugiej tury[5]. W latach 1991−1997 KPN była jedyną istniejącą organizacją przed powstaniem NSZZ „Solidarność”, która miała swoich przedstawicieli w Sejmie III RP.

Zanim przyszedł sierpień

To również cię zainteresuje