Serwis poświęcony

40 rocznicy

powstania Solidarności

Strefa administratora

Marian Jurczyk

Stał się znany jako przywódca strajku w Szczecinie oraz sygnatariusz pierwszej umowy z komunistami.

zdjęcie: Fot. Jarosław Kaczorowski /Archiwum IPN

2020-07-21

Urodził się 16 października w Karczewicach, niedaleko Częstochowy. Swoją pracę zawodową rozpoczął w Częstochowie na początku lat 50. XX w., aby w 1954 r. wyjechać do pracy w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie. Tam w grudniu 1970 r. brał udział w strajku okupacyjnym, a następnie w styczniu 1971 r. był członkiem Komitetu Strajkowego w czasie tzw. strajku Bałuki, zakończonego nocną debatą pomiędzy I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem a robotnikami (24/25 stycznia 1971 r.). Pracował w stoczni jako spawacz, a później magazynier. W latach 1977−1981 został zarejestrowany przez szczecińską SB jako TW „Święty”. Jego spotkania z bezpieką zakończyły się pod koniec 1979 r.

W sierpniu 1980 r. był przewodniczącym Komitetu Strajkowego Stoczni, a od 21 sierpnia przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Szczecinie, który brał udział w rozmowach z wicepremierem Kazimierzem Barcikowskim. „Delegaci wydziałów wchodzą i wychodzą, aż wreszcie zapada decyzja Prezydium: przewodniczącym będzie Jurczyk. Przedstawia się delegatom, dostaje brawa. Ogłoszenie decyzji przez radiowęzeł – nie ma chwili wahania, od samego początku jego kredyt zaufania jest niemal nieograniczony. Już w jego pierwszym przemówieniu przebijają się pragmatyzm i odpowiedzialność. Ma się pewność, że wie, o co chodzi i czego od niego się oczekuje. Ani ja, ani słuchający wkoło nie mają żadnych wątpliwości – Marian Jurczyk panuje nad sytuacją od pierwszej chwili. Nie rozdrabnia się” − tak wspominał moment objęcia funkcji przewodniczącego Komitetu Strajkowego w Stoczni Szczecińskiej przez Mariana Jurczyka Stefan Kozłowski, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych Pomorza Zachodniego. W czasie strajku SB próbowała nawiązać z nim kontakt, jednak Jurczyk nie podjął rozmów. Następnie był przez SB rozpracowywany. Został sygnatariuszem porozumienia podpisanego w Szczecinie 30 sierpnia 1980 r., a następnie przewodniczącym Międzyzakładowej Komisji Robotniczej i członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. We wrześniu 1981 r. stanął do walki o fotel przewodniczącego związku, przegrywając w drugiej turze z Lechem Wałęsą.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. zatrzymany, a następnie osadzony w KW MO w Szczecinie, internowany w Goleniowie, a od 11 stycznia 1982 r. w Wierzchowie Pomorskim. Aresztowany po zakończeniu internowania (tzw. sprawa jedenastki) i umieszczony w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. Po zwolnieniu w 1984 r. zaangażowany w tworzenie własnych struktur związkowych w Szczecinie w opozycji do obozu Lecha Wałęsy. Jurczyk był przeciwnikiem Okrągłego Stołu i zwolennikiem bojkotu wyborów z 4 i 18 czerwca 1989 r. Po transformacji został m.in. przewodniczącym Solidarności ’80, którą współtworzył, senatorem i prezydentem Szczecina. Zmarł 30 grudnia 2014 r.

Twarze buntu

To również cię zainteresuje